Hành vi của Mai Thị Hồng Hạnh, Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil, được nêu trong cáo trạng VKSND TP HCM công bố ngày 20/11.
Trong vụ án này, bà Hạnh bị xác định vai trò cầm đầu, chủ mưu, bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Đưa hối lộ.
Lộ hàng loạt người 'nhúng chàm' từ đơn tố cáo của nhân viên Xuyên Việt Oil
Theo cáo trạng, tháng 8/2023, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an nhận được đơn tố cáo của 3 người xưng là cựu nhân viên Công ty Xuyên Việt Oil. Họ cho rằng bà Hạnh đã sử dụng trái phép tài sản của Nhà nước, lạm dụng chức vụ quyền hạn gây thất thoát Quỹ bình ổn giá xăng dầu (Quỹ BOG) và tiền Thuế bảo vệ môi trường.
Xuyên Việt Oil hoạt động từ năm 2005, vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng với 15 chi nhánh, 6 cửa hàng kinh doanh xăng dầu, 9 công ty liên quan. Từ năm 2016, Xuyên Việt Oil được Bộ Công Thương cấp giấy phép xuất nhập khẩu xăng dầu, qua đó trở thành thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.
Quá trình xác minh, nhà chức trách xác định, do Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện, nên bà Hạnh từ năm 2016 đến 2022 đã đưa hối lộ 22 lần cho 8 cá nhân với tổng số tiền hơn 31 tỷ đồng. Ngoài ra, bị cáo này đã vi phạm quy định về trích lập, quản lý và sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu gây thất thoát 219 tỷ đồng; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tiền thuế bảo vệ môi trường gây thất thoát 1.244 tỷ đồng.
Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh trong phiên tòa ngày 20/11. Ảnh: Quỳnh Trần
Bị cấp dưới 'cắt xén' tiền hối lộ
Tháng 6/2021, giấy phép của Bộ Công Thương cấp cho Xuyên Việt Oil chuẩn bị hết hạn nhưng công ty không đủ điều kiện để được cấp lại, bà Hạnh chỉ đạo Nguyễn Văn Thắng, Phó Giám đốc Xuyên Việt Oil - Chi nhánh Hà Nội, liên hệ và chuẩn bị tiền đưa hối lộ cho cán bộ, lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước (TTTN), Bộ Công Thương, để "xin".
Thông qua Nguyễn Lộc An (Vụ phó TTTN) giới thiệu, Hạnh liên lạc nhờ ông Đỗ Thắng Hải (Thứ trưởng Công Thương, phụ trách Vụ TTTN) giúp đỡ. Ông Hải đồng ý và đề nghị liên hệ với Hoàng Anh Tuấn (Vụ phó TTTN) để được "hướng dẫn" cụ thể. Qua trao đổi, bà Hạnh hứa với ông Tuấn gửi chi phí cho việc cấp giấy phép là 300.000 USD.
Thực hiện chỉ đạo của Hạnh, ngày 17/6/2021, Đồng Xuân Dũng (lái xe cho Hạnh tại Hà Nội) đã đưa 10.000 USD cho Nguyễn Văn Thắng để đi gặp gỡ, đưa "quà" cho ông Tuấn. Phó giám đốc chi nhánh Hà Nội đã thành công đưa hối lộ 5.000 USD, phần còn lại đưa vào quỹ công ty tại chi nhánh Hà Nội.
Sau khi đã hoàn tất thủ tục cấp phép, theo chỉ đạo của Hạnh, Thắng nhận 300.000 USD mang đến trụ sở Bộ Công thương để đưa cho Tuấn. Tuy nhiên, trên đường đi lên Vụ TTTN ở tầng 6, Thắng đã lấy một cọc tiền 5 xấp (50.000 USD) bỏ vào túi xách tay cá nhân.
Đến khu vực làm việc của Vụ TTTN, Thắng được ông Tuấn đưa vào phòng làm việc của Vụ trưởng Trần Duy Đông. Thắng nói "dịch Covid nên chị Hạnh không ra Hà Nội được, chị Hạnh có gửi quà cho các anh" và để lại túi đựng 250.000 USD.
Đông giữ lại 120.000 USD, phần còn lại đưa cho Tuấn.
Cựu thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải. Ảnh: Quỳnh Trần
Đến ngày 12/11/2021, Đoàn kiểm tra của Bộ Công thương do ông Tuấn làm Trưởng đoàn đã đi kiểm tra điều kiện cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu của Công ty Xuyên Việt Oil. Khi đưa Đoàn đi kiểm tra cây xăng của công ty này trên đường Lũy Bán Bích, quận Tân Phú (TP HCM), trên ôtô về nhà nghỉ, Thắng đã đưa cho ông Tuấn 10.000 USD.
Do đó, mặc dù không thực hiện việc kiểm tra thực tế đầy đủ các đại lý bán lẻ, cầu cảng, kho tiếp nhận xăng dầu mà Công ty Xuyên Việt Oil kê khai trong hồ sơ đề nghị cấp phép, nhưng ông Tuấn vẫn ký biên bản xác nhận: "Qua kiểm tra hồ sơ gốc và kiểm tra thực tế điều kiện kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu của Công ty Xuyên Việt Oil, Đoàn kiểm tra nhận thấy công ty cơ bản đáp ứng các điều kiện để được cấp lại giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu theo quy định tại Nghị định 08 của Chính phủ ".
Ngày 19/11/2021, trên cơ sở đề xuất của Tuấn, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đã ký ban hành giấy phép kinh doanh xăng dầu cho Xuyên Việt Oil. Sau đó, bà Hạnh đã trực tiếp đến phòng làm việc của ông Hải tặng "gói quà" 50.000 USD.
Quá trình làm việc với cơ quan điều tra, Thắng khai mục đích giữ lại tiền là để sử dụng cho chi nhánh Công ty tại Hà Nội và bà Hạnh cũng không có ý kiến gì về việc này. Nhà chức trách đánh giá Thắng "đã thành khẩn khai báo, tự nguyện nộp số tiền một tỷ đồng để khắc phục hậu quả". Bị cáo đã bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đưa hối lộ 300.000 USD cho Hoàng Anh Tuấn, Trần Duy Đông, nên không có căn cứ tiếp tục xem xét trách nhiệm hình sự đối với hành vi này.
Trả lời HĐXX chiều nay, Thắng thừa nhận hành vi như cáo trạng truy tố, lý giải việc giữ lại tiền là để chi cho hoạt động công ty. "Vì những lần trước khi công ty hết tiền thì chị Hạnh đều chuyển ra", Thắng nói.
Bị cáo Đỗ Thắng Hải và 4 người nguyên là cấp dưới tại Bộ Công Thương; ông Lê Duy Minh, nguyên cục trưởng Thuế TP HCM; Đặng Công Khôi, cựu cục phó Quản lý giá, Bộ Tài chính và Giám đốc Chi nhánh phân phối sản phẩm Lọc dầu Nghi Sơn Phan Kiến Anh bị xét xử về tội Nhận hối lộ.
5 người bị truy tố với cáo buộc Đưa hối lộ gồm Nguyễn Văn Thắng, Đinh Tiến Dũng (kế toán trưởng), Nguyễn Tấn Long (trưởng phòng kinh doanh); lao động tự do Đồng Xuân Dũng; cựu Giám đốc Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Thanh Xuân Vũ Trung Thành.
Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Quỳnh Trần
Riêng ông Lê Đức Thọ, cựu bí thư Bến Tre, cựu chủ tịch HĐQT Vietinbank; bị truy tố hai tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi và Nhận hối lộ.
Cụ thể, trong việc Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn tại Vietinbank, xin cấp giới hạn tín dụng 5.000 tỷ đồng và kéo dài thời gian duy trì giới hạn tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 1/2020, ông Thọ đã hai lần nhận hối lộ, tổng 600.000 USD (tương đương 13,8 tỷ đồng) của Mai Thị Hồng Hạnh.
Cuối năm 2021, khi làm Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, ông Thọ còn bị cáo buộc đã lợi dụng chức vụ quyền hạn thời điểm đó và nguyên chủ tịch HĐQT Vietinbank để tác động, gây ảnh hưởng đến Giám đốc chi nhánh Bến Tre cho Công ty Xuyên Việt Oil được vay vốn thuận lợi, với hạn mức tín dụng 400 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi và tỷ lệ tín chấp khoản vay là 40%.
Theo cơ quan công tố, ông Thọ nhiều lần nhận tiền, tài sản có giá trị từ bà Mai Thị Hồng Hạnh, gồm 200.000 USD (4,5 tỷ đồng); một bộ golf (trị giá 1,1 tỷ đồng); một đồng hồ Patek Philippe (trị giá 421.000 USD - tương đương 9,855 tỷ đồng); một ôtô hiệu Mercedes Benz S450 (trị giá 6,669 tỷ đồng).
Quá trình điều tra, ông Thọ đã tác động gia đình nộp lại 16,7 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Ông được VKSND Tối cao ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, có nhiều đóng góp cho xã hội.
Quốc Thắng - Hải Duyên