Thị trường ôtô Việt Nam đang điện hóa như thế nào

Khoảng 10-15 năm trước, những chiếc xe điện hóa đầu tiên đặt chân đến thị trường Việt Nam qua hình thức nhập khẩu tư nhân, với những cái tên vốn chỉ đến từ hãng Nhật Bản như Toyota Prius, Lexus RX450h, Lexus LS600h.

Cụm từ "xe điện hóa" (electrified vehicle) chưa phổ biến vào thời bấy giờ, khi những dòng xe này là dạng hybrid, hay còn gọi là "xăng lai điện", chỉ là một phần của xe điện hóa. Tại các thị trường quốc tế vào thời gian này, xe hybrid vốn đã rất phổ biến, như là một giải pháp giúp tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ môi trường hơn.

Những năm gần đây, không chỉ hybrid mà xe điện hóa còn có thêm xe thuần điện, sau sự xuất hiện của VinFast. Hai dòng xe này đang giúp thị trường Việt Nam thêm những lựa chọn phong phú và đặc biệt là thay đổi thói quen sử dụng ôtô tại Việt Nam.

Xe hybrid - bước khởi đầu của xe điện hóa

Những năm trước, hybrid khó tiếp cận người dùng vì giá đắt, ít phụ tùng, cũng như dịch vụ bảo dưỡng chính hãng. Đến năm 2020, cục diện ngành ôtô tại Việt Nam bước sang trang mới, khi Toyota trình làng mẫu xe hybrid Corolla Cross, là xe hybrid được phân phối chính hãng đầu tiên trên thị trường.

Lúc này, cuộc đua xe điện hóa đã dần nóng lên, khi một số hãng giới thiệu phiên bản điện hóa của những mẫu xe biểu tượng của thương hiệu. Ở mảng xe phổ thông, Honda CR-V e:HEV RS, Kia Sorento Hybrid/Plug-in Hybrid, Hyundai Santa Fe Hybrid, Suzuki Ertiga Hybrid, Nissan Kicks e-Power là những cái tên đã quen mặt. Riêng Toyota cung cấp dải sản phẩm điện hóa phong phú nhất, với phiên bản hybrid của những mẫu xe như Altis, Camry, Corolla Cross, Yaris Cross, Innova Cross.

Các hãng xe Trung Quốc mới xuất hiện cũng bán xe hybrid như Haval, Lynk & Co.

Từ chỗ không có sản phẩm trước 2020, hiện nay thị trường Việt đã đa dạng lựa chọn và doanh số xe hybrid cũng tăng đáng kể. Tháng 9 là lần đầu tiên thị trường xe phổ thông có doanh số xe hybrid vượt 1.000 chiếc, ở mức 1.044. Luỹ kế 9 tháng là 5.652 xe.

Trào lưu điện hóa không chỉ xuất hiện trên những thương hiệu phổ thông, mà ngay cả những thương hiệu cao cấp đã trình làng các mẫu xe điện hóa đến thị trường Việt Nam. Volvo có các mẫu hybrid cắm điện (plug-in hybrid) như XC60 Recharge, XC90 Recharge. Lexus có mẫu RX, NX, LS, ES, LM. BMW có dòng XM.

Xe thuần điện - nước đi chủ lực tiếp theo của xe điện hóa

Khách Việt gần như chưa có ý niệm gì về xe điện cho tới khi VinFast bắt đầu làm xe điện năm 2021. Với lợi thế lắp đặt mạng lưới trạm sạc rộng khắp, thương hiệu Việt đang chiếm ưu thế trong mảng xe điện, thậm chí thách thức các dòng xe xăng cùng tầm tiền.

Doanh số các dòng xe mang mã VF cũng theo đà tăng trong những năm qua. Hiện VF 3 và VF 5 đang là hai mẫu xe giá vừa phải nên cũng có mức doanh số tốt nhất trong dải sản phẩm của VinFast. Thậm chí nhiều lần, hai mẫu xe này vào top 10, đứng đầu thị trường.

Các thương hiệu phổ thông của Nhật, Hàn, Mỹ vẫn cho thấy đang khá dè chừng. Hiện mới chỉ có Hyundai bán chiếc Ioniq 5 với số lượng nhỏ giọt, các hãng còn lại tập trung xe xăng, dầu và hybrid. Mạng lưới trạm sạc là một thách thức cho bất cứ hãng nào muốn bán xe điện tại Việt Nam.

Với các hãng sang, trong những năm qua, Mercedes giới thiệu các dòng xe thuần điện ở nhiều phân khúc, như EQB, EQE, EQE SUV, EQS, EQS SUV. Audi có e-tron GT, Q8 e-tron. BMW có iX3, i4, i7. Porsche có duy nhất một mẫu xe thuần điện là Taycan.

Nhận thấy sự phát triển của thị trường xe điện, các hãng cung cấp trạm sạc bắt đầu vào Việt Nam. Nhờ đó, các hãng xe khác có cơ sở để bán xe điện. Đáng chú ý là các hãng Trung Quốc ở phân khúc xe phổ thông. Các sản phẩm xe điện từ nước này đã có mặt ở Việt Nam từ các thương hiệu như Hongqi, Wuling, Haima và mới đây nhất là BYD, Aion.

Xe điện hóa dần trở thành cụm từ không còn xa lạ trong ngành ôtô Việt Nam. Sự phát triển của xe điện hóa là một bước tiến lớn của ngành ôtô Việt Nam nhằm bước vào một kỷ nguyên xanh, giảm phát thải ra môi trường.

Hồ Tân