Vietnam Expo 2023 (6-9/12) diễn ra tại TP HCM không phải là sự kiện chuyên về xe máy, nhưng như nhiều triển lãm về thương mại hay công nghiệp phụ trợ những năm gần đây tại Việt Nam, các hãng xe máy Trung Quốc xuất hiện số lượng lớn. Những hãng này có điểm chung là trưng bày sản phẩm với mục đích chính tìm kiếm đối tác phân phối. Tuy nhiên, nếu có khách cá nhân hỏi mua, công ty cũng bán.
FMT, một công ty đa ngành của Trung Quốc, trưng bày nhiều mẫu xe máy điện, xe đạp điện hướng tới nhóm khách là phụ nữ nội trợ, học sinh, sinh viên. Đại diện hãng này cho biết, công ty chưa có đại lý phân phối tại Việt Nam và đang tìm kiếm. Trên tấm biển bằng mica gắn trên tay lái, giá sỉ và lẻ từng mẫu xe được viết bằng tay.
"Khách có thể mua xe tại triển lãm hoặc đặt mua online, công ty sẽ chuyển xe đến địa chỉ khách cần", một đại diện bán hàng của FMT cho biết. Vì chưa có đại lý phân phối hay xưởng sửa chữa, khách mua xe của hãng được khuyến cáo đến các cửa hàng xe máy điện tư nhân trên thị trường để làm dịch vụ nếu phát sinh hỏng hóc. Một mẫu xe điện công suất 1 mã lực tên V6 của FMT có tốc độ tối đa 42 km/h được bán với giá sỉ 6,99 triệu đồng chưa gồm pin. Giá kèm pin là 8,99 triệu đồng.
Tương tự FMT, nhiều hãng xe Trung Quốc khác như Legend, Wuxin, Chang, Sinski... cũng trưng bày nhiều dòng xe máy điện tại triển lãm. Có hãng thiết kế gian hàng bài bản, trình chiếu sản phẩm trên màn hình kỹ thuật số. Nhưng cũng có hãng dựng gian hàng chỉ khoảng 2 m2, thông tin về sản phẩm được dán decal trên tường sơ sài.
Trong số các hãng Trung Quốc, thương hiệu Legend bày hai sản phẩm với kiểu dáng "nhái" thiết kế xe Lambretta (Italy), giá khoảng hơn 7 triệu đồng. Theo đại diện hãng cho biết, xe có tốc độ tối đa 60 km/h, tầm hoạt động gần 100 km khi pin đầy. Trên thị trường xe chính hãng tại Việt Nam, mẫu xe điện rẻ nhất là VinFast Ludo (12,9 triệu đồng) với tốc độ tối đa 35 km/h, môtơ điện 500 W và pin lithium-ion giúp xe đi được 70 km mỗi lần sạc.
Thảo Vy (TP HCM), một khách tham dự triển lãm cho biết thấy ấn tượng với một vài mẫu xe điện giá chưa tới 10 triệu đồng của các thương hiệu Trung Quốc nhưng lo lắng về khoản sửa chữa, bảo dưỡng. "Họ không có đại diện phân phối ở đây, lỡ may xe gặp sự cố thì không biết làm sao", Vy nói.
Ông Hữu Trang, chủ một doanh nghiệp chuyên kinh doanh xe máy nhập khẩu ở TP HCM cho biết, thị trường Trung Quốc có rất nhiều hãng làm về xe điện. "Ngành phụ trợ ôtô, xe máy của nước này rất phát triển, công nghệ làm xe máy điện cũng gần như đại trà, sản phẩm vì thế làm ra có giá rất dễ tiếp cận", ông nói. "Những công ty này sang Việt Nam để tìm kiếm cơ hội, chủ yếu đánh vào các phân khúc giá rẻ, nơi thương hiệu không quá quan trọng với người mua".
Theo ông Trang, hạn chế của xe máy Trung Quốc là thương hiệu xa lạ với hầu hết người Việt bởi thị trường xe trong nước gần như là sân chơi chủ yếu của xe Nhật, với các hãng như Honda, Yamaha... Bên cạnh đó, rất ít thương hiệu đầu tư bài bản chính sách bán hàng, phát triển đại lý, chăm sóc khách hàng. Thay vào đó, họ chủ yếu kinh doanh theo kiểu "mua đứt bán đoạn", nghĩa là đối tác nhập xe về bán và tự lo các vấn đề sau đó.
"Chất lượng chưa kiểm chứng là một chuyện, nhưng kiểu cách kinh doanh chưa chú trọng chiến lược đường dài cũng là nguyên nhân khiến phần lớn hãng xe máy Trung Quốc khó cạnh tranh với các hãng đối thủ tại Việt Nam", ông Trang nói.
Phạm Trung