Hai chiếc Innova Cross nằm trên hai bàn cờ vua cỡ lớn trong lễ ra mắt hôm 12/10 tại không gian ven sông khu đô thị Ecopark (Hưng Yên), nơi đầy màu xanh, cùng tông điệu với kiểu động cơ xanh hybrid mà Toyota Việt Nam thiết lập trên chiếc MPV mới của mình. Một quản lý của hãng nói, Innova trước đây là vua phân khúc, và bây giờ hãng muốn ngôi vương đó trở lại, với việc bắt đầu bằng ý tưởng bàn cờ vua.
Muốn làm vua, nhưng đi những nước cờ thế nào để có thể chiếu tướng các đối thủ không phải việc dễ cho Innova Cross lúc này, đó là nhận định chung của giới chuyên môn và bán hàng lâu năm. Ở thế hệ trước, chiếc MPV đã gần như bị loại khỏi cuộc chơi, khi mà ở bên dưới Xpander và các đối thủ đang ôm trọn thị trường. Kết thúc 9 tháng 2023, Xpander bán được 14.187 xe, trong khi Innova là 1.485 xe, tức chỉ bằng 1/10 mẫu xe của Mitsubishi. Doanh số Innova chỉ ngang với Honda BR-V, chiếc xe mới bán được 3 tháng, số lượng xe tới tay khách thuộc hàng thấp nhất phân khúc MPV cỡ nhỏ.
Trong khi đó ở phía trên Innova là Kia Carnival, mẫu xe đắt hơn vài trăm triệu, mang tới vẻ cao cấp và ve vuốt hơn cho khách hàng, thì doanh số cũng tốt hơn nhiều. Cụ thể, sau 9 tháng có 3.755 chiếc Carnival, gấp 2,5 lần Innova. Cứ thế, Innova rơi vào "khoảng hở lặng thinh", ở đoạn giá mà khách cá nhân lựa chọn crossover, thay vì MPV.
Nước đi đầu tiên của hãng xe Nhật là thay đổi triết lý sản phẩm. Trên thị trường hiện nay, toàn bộ MPV đều sử dụng khung gầm liền khối, với mục tiêu chính là phục vụ khách hàng đô thị, nhẹ nhàng, tiết kiệm nhiên liệu. Toyota cũng thay đổi khung gầm cho chiếc MPV của mình, sang liền khối cùng hệ dẫn động cầu trước, thay vì dạng khung thang rời, dẫn động cầu sau như đời trước.
Hệ thống đường sá ngày càng tốt cũng là lúc thế mạnh khung gầm của Innova không còn nơi để phát huy tác dụng. Nếu đơn thuần đường trường, unibody là đủ, nếu cần đi đường xấu hẳn, người dùng chọn SUV. Mức tiêu thụ nhiên liệu tới 11 lít đường trường cũng là rào cản, nếu so sánh với con số chỉ hơn 6 lít của Xpander. Với khung gầm và hệ dẫn động mới, Innova Cross giải quyết được hai vấn đề này, nhẹ nhàng hơn, tiết kiệm hơn.
Toyota đang có công thức đặt tên rất cơ bản cho các sản phẩm gầm cao bán tại Việt Nam, với yếu tố Cross để thể hiện đó là một chiếc crossover/SUV hoặc MPV hơi hướng SUV. Đó là Veloz Cross, Corolla Cross, Yaris Cross và giờ đây là Innova Cross. Hãng đã có đầy đủ sản phẩm gầm cao ở các phân khúc, trừ cỡ C, và Innova Cross với triết lý phát triển mới sẽ là cái tên lấp vào chỗ trống.
Toyota Việt Nam từng đứng ngoài cuộc ở phân khúc "hot" crossover cỡ C, nên các hãng chạy đua với Mazda CX-5, Hyundai Tucson, Honda CR-V cũng nhiều cái tên khác. Trên toàn cầu, hãng có chiếc RAV4, nhưng không nằm trong chiến lược bán tại thị trường Đông Nam Á. Một chiếc RAV4 nhập tư nhân có giá lên tới 2,5 tỷ, chỉ là món cho người chơi không quan tâm tới giá.
Innova Cross vẫn là một chiếc MPV, tức không phải là mẫu xe thay thế cho RAV4 tại Việt Nam, nhưng tầm giá và những trang bị trên xe thì hoàn toàn có thể được cân nhắc như một sự thay thế. Giám đốc bán hàng lâu năm một hãng xe Nhật cho biết, sẽ là thừa thãi nếu một chiếc MPV chuyên phục vụ hàng ghế sau lắp động cơ hybrid khiến giá cao thêm cả trăm triệu vì chi phí pin. Nhưng nếu là một chiếc xe gầm cao cho gia đình, tức gạt bỏ đi yếu tố "xe kinh doanh dịch vụ", thì hybrid là một lựa chọn đáng để trải nghiệm, nhất là sau khi Corolla Cross bản hybrid dần có chỗ đứng, khỏa lấp đi những lo ngại của người dùng về chi phí sử dụng của những chiếc xe có pin.
Toyota thể hiện rõ ý đồ "hai trong một" cho Innova Cross trong cách định giá và đặt option cho hai phiên bản. Bản V với giá 810 triệu, tức thấp hơn đáng kể so với bản thấp của các mẫu crossover cỡ C, máy xăng đơn thuần, lượng tiện nghi cơ bản, dành cho khách chạy kinh doanh dịch vụ. Ngược lại, bản HEV lại có giá gần 1 tỷ, lại là mức cao so với phân khúc crossover C, máy hybrid, tiện nghi phong phú, đặc biệt gói TSS, thứ chưa thực sự cần cho xe dịch vụ.
Nếu so với các mẫu crossover, Innova vô địch về khả năng chở người. Các mẫu 5+2 như CR-V hay Outlander sẽ chật chội ở hàng 3, chỉ dành cho trẻ em, nhưng Innova thì thoải mái cho người lớn bởi trục cơ sở tới hơn 2,8 m. Hàng ghế thứ hai ngả dài ra phía sau và có bệ đỡ chân. Lợi thế về không gian là lấn lướt, nhưng để đấu với các mẫu thuần crossover, Innova Cross phải cạnh tranh được cả về nội thất và khả năng vận hành, tức thứ dành cho tài xế. Về điểm này, Innova Cross mới vẫn mang đậm chất MPV, thay vì cá nhân.
Thiết kế nội thất vẫn khá cơ bản theo triết lý sắp xếp mọi thứ đúng chỗ quen thuộc, tạo hình quen thuộc, không hướng về người lái. Ngay cả thế mạnh của chiếc MPV là cho khách, thì cách bọc ghế hai tông màu và hình dáng chiếc ghế, cũng không điệu đà như đối thủ Custin.
Với mục đích vận hành, hybrid có thể là yếu tố mới mẻ, nhưng hệ thống treo dầm xoắn phía sau thay vì đa liên kết lại là điểm trừ, theo một chuyên gia lái xe an toàn. Hệ thống treo đa liên kết trên các mẫu xe crossover phân khúc này sẽ tăng độ ổn định và êm ái khi vận hành so với dầm xoắn là liên kết cầu cứng phụ thuộc.
Trong chiến lược bán hàng nội bộ, hãng xe Việt muốn bản HEV hướng tới những khách cá nhân với thu nhập 65-90 triệu/tháng. Nhưng để như vậy, cần yêu chiều khách hàng hơn nữa, với giao diện hiện đại và nhiều tính công nghệ hơn hay đơn thuần là chất liệu nịnh mắt hơn.
Innova Cross là sự trở lại của một nhà vua đã mất ngôi, với hình ảnh mới. Bởi vậy, các chuyên gia nhận định việc "chiếu tướng" các đối thủ có sẵn trong phân khúc MPV có thể không phải cách để chiến thắng, vì bản thân hãng cũng chỉ đặt ra mục tiêu 300 xe/tháng, ít hơn rất nhiều những dòng MPV cỡ nhỏ hay crossover cỡ C.
Một cựu chuyên gia marketing chiến lược trong ngành xe nhận định, khi không đánh trực diện, Innova Cross có thể tạo ra bàn cờ của riêng mình, tìm cách làm vua bàn cờ đó, và chờ đối thủ vào chơi. Đó là bàn cờ của những chiếc xe dành cho gia đình, không gian thoải mái cho 7-8 người, và nhiều tiện nghi cho hành khách. Đặc biệt là không gian, thứ luôn thiếu cho những mẫu xe dưới 1 tỷ nhưng gia đình lại nhiều người. Nhưng theo vị này, điều quan trọng không kém, hãng cần kiểm soát được giá bán ở đại lý, nơi khách hàng có thể phải mất thêm hàng chục triệu một cách không đáng.
Đức Huy