Trong khuôn khổ triển lãm VMS 2024, Honda Việt Nam trưng bày chiếc Super Cub thế hệ đầu tiên mang mã C100, ra đời năm 1958. Đây là một trong những mẫu xe thành công nhất của Honda và từng có giai đoạn hoàng kim tại Việt Nam từ nửa sau thập niên 1970.
Thiết kế của Super Cub đơn giản nhưng không thiếu phần thanh lịch. Phần đèn pha tròn sử dụng bóng halogen, đèn xi-nhan ốp nhựa.
Năm 1956, Soichiro Honda, chủ tịch, nhà sáng lập Honda và Takeo Fujisawa, giám đốc điều hành cấp cao của hãng, có chuyến đi thực tế đến các nước châu Âu để tìm hiểu ý tưởng về một sản phẩm xe máy mới. Hai người bắt gặp dòng xe đạp máy Kreidler hay những chiếc scooter của Lambretta xuất hiện khắp nơi trên đường phố.
Hai vị lãnh đạo Honda nhận thấy sự tiện dụng của những mẫu xe này nhưng điều kiện đường sá, khí hậu khác biệt giữa các quốc gia có thể cản trở chúng tiếp cận khách hàng số đông. Từ đó, ý tưởng về một mẫu xe mới giá rẻ, dễ sử dụng, dễ bảo dưỡng, bền bỉ được nhen nhóm.
Super Cub ra đời vào năm 1958. Ý tưởng của đội ngũ thiết kế dựa theo mục tiêu được lãnh đạo Honda đặt ra, là chế tạo một mẫu xe thực dụng, cả nam và nữ đều dễ dàng điều khiển. Nhưng điều quan trọng nhất vẫn là giá rẻ. Tên CUB của xe là viết tắt của cụm từ Cheap Urban Bike (xe giá rẻ đô thị).
Super Cub được xuất khẩu đi nhiều nơi trên thế giới, đầu tiên là Mỹ. Các phiên bản sản xuất cho thị trường châu Á có đơn vị đo tốc độ trên đồng hồ là km/h thay vì mph (dặm/giờ) như ở xứ cờ hoa.
Ở thế hệ đầu tiên, Super Cub có kiểu yên xe hình tam giác như xe máy. Chắn bùn phía trước lớn bằng nhựa polyethylene.
Phía sau, Honda Super Cub có baga bằng kim loại. Người dùng có thể chở hàng hoặc lắp yên có đệm để chở người.
Với tuổi đời hơn 60 năm, nhiều chi tiết trên mẫu Super Cub lão hóa theo thời gian.
Thiết kế đơn giản, dễ dùng, Honda Super Cub trở nên ăn khách và vượt ngoài mong đợi của hãng Nhật. Sếp Takeo Fujisawa, người giám sát bộ phận bán hàng và marketing Honda đặt mục tiêu bán 30.000 chiếc mỗi tháng. Nhưng trong ngày đầu bán ra, Super Cub đạt doanh số 1.000 chiếc. Honda sau đó tăng sản lượng lên 60.000 chiếc để đáp ứng nhu cầu.
Phần đèn hậu với bóng sợi đốt cũng có thiết kế đơn giản. Giống như xi-nhan phía trước, đèn báo rẽ phía đuôi cũng ốp nhựa.
Honda Super Cub bắt đầu phổ biến ở Việt Nam từ nửa sau thập niên 1970. Mẫu xe của Honda từng là "niềm mơ ước" của nhiều thế hệ người dân. Khi đất nước không còn chiến tranh, kinh tế mở cửa, cơ hội sở hữu Super Cub rộng mở hơn. Từ đó, chiếc xe này len lỏi vào mọi hoạt động của người dân.
Trong Top Gear Vietnam Special, James May, một trong các host của chương trình này, sau khi chọn một chiếc Super Cub làm "chiến mã" cho hành trình Sài Gòn-Hà Nội, nói Super Cub là cỗ máy chở cả châu Á trên hai bánh xe.
Động cơ trên Super Cub đời đầu là loại OHV (Overhead Valve), 50 phân khối 4 thì xi-lanh đơn, công suất khoảng 4,5 mã lực.
"Khi đó, mọi người ở Honda đều nói về tầm quan trọng của việc tạo ra một động cơ lớn hơn", Akira Akima, kỹ sư thiết kế hộp số của Super Cub thế hệ đầu tiên, nói. "Nhưng chúng tôi thấy rằng, cần tập trung vào một mẫu xe máy nhỏ phổ thông cho đại chúng và có thể đánh dấu một khởi đầu mới cho Honda".
Đội ngũ kỹ sư quyết định chọn loại động cơ 4 thì với giá đắt hơn tương đối so với loại hai thì nhưng có mức khí khải sạch hơn, vận hành yên tĩnh hơn và công suất mạnh ngang những chiếc 125 phân khối đương thời.
Động cơ xe với xupap đặt trên đỉnh máy, điều khiển bằng thanh đẩy OHV (Overhead Valve). Sau này, hãng dần cải tiến để đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mới, gia tăng công suất. Từ đó các phiên bản 90 phân khối, 110 phân khối, 125 phân khối... ra đời.
Super Cub nổi tiếng với sự bền bỉ, tiết kiệm nhiên liệu nhưng tiêu chuẩn khí thải khắt khe khiến Honda lên kế hoạch kết thúc dòng xe với động cơ dung tích 50 phân khối hoặc nhỏ hơn từ tháng 11/2025.
Bên cạnh động cơ thay đổi, Honda Super Cub còn có nhiều biến thể khác nhau, như thuần chở hàng, off-road. Năm 2017, Super Cub đánh dấu cột mốc 100 triệu xe bán ra toàn cầu, trở thành một trong những mẫu xe bán chạy nhất mọi thời đại.
Hộp số của xe loại 3 cấp, côn tự động.
Honda Nhật Bản xem Việt Nam là thiên đường của của Super Cub bởi sự phổ biến của nó. Đến nay, vào 2024, vẫn còn những chiếc Super Cub tuổi đời hàng chục năm thồ hàng chạy trên đường. Nhiều người xem mẫu xe Honda như một kỷ vật thời gian. Số khác dày công sưu tầm hàng nguyên bản với giá bán có thể lên đến hàng trăm triệu đồng.
Phạm Trung